In ‘Op weg met de Bhagavad Gita’ start hoofdstuk 5 met de volgende inleiding:
De wijzen weten dat kennis en handelen in feite niet van elkaar verschillen en dat degene die zichzelf volledig toelegt op één van de twee, de beloning van beide zal verkrijgen.
Arjuna weet nog steeds niet welk pad hij zal kiezen: het pad van het handelen of het pad van verzaking. Krishna zegt dat beide paden naar het hoogste doel leiden, maar dat het pad van handelen beter is. We kunnen pas afstand doen van handelen en hiermee schijnbare zekerheden loslaten, als we volledig onzelfzuchtig zijn geworden in alles wat we doen. Belangeloos handelen zuivert de geest en kalmeert de zinnen. Uiteindelijk zijn we in staat ons met het ware Zelf te verenigen. Dit betekent dat we ten volle beseffen dat het goddelijke ons leidt ongeacht wat we doen.
Bekijk hieronder een deel van de Bhagavad Gita DVD Hoofdstuk 5 met Mansukh Patel op YouTube – een deel uit ‘De ontbrekende schakel’:
Krishna stelt hier zeer duidelijk dat er meer dan één manier is om vrijheid te bereiken door handelen. Om te beginnen kunnen we ons handelen als toeschouwer bekijken, maar het is beter te beseffen dat niet wíj het zijn die de handelingen verrichten. Het opdragen van ons handelen aan God is nog beter, maar handelen vanuit toewijding zonder gehecht te zijn aan het resultaat is het zekerste pad naar vrijheid. We zijn ons dan bewust van het zien, horen, voelen en bewegen, maar worden hierdoor niet beïnvloed. Zoals iemand die in het theater naar een toneelstuk kijkt, beseffen we dat het maar spel is en dat we er in werkelijkheid niet bij betrokken zijn.
Hij wiens geest volledig opgaat in de Allerhoogste, die volledig gericht is op Dat, voor wie Dat de grondslag van alles is, die Dat als het Allerhoogste beschouwt, zal vrij worden.
In hoofdstuk 2 vraagt Krishna ons om standvastig te zijn in ons Zelf, het Zelf te kennen, en als we dat verwezenlijkt hebben het hoogste te zien in al het andere. Het is niet eenvoudig om het Zelf te zien als iets goddelijks dat onze eer waard is. Pas als we dat echt kunnen, is het mogelijk om de werkelijkheid te zien: in feite is God het enige dat bestaat. Wat we ook doen en hoe we ook handelen, we kunnen ons nooit van God scheiden.
Zij die de gehechtheid aan het resultaat van hun handelen loslaten, zijn onaantastbaar voor het gevolg van hun vroeger handelen, zoals het blad van een lotusbloem niet door water wordt gesmet.
Ons probleem is dat we zozeer betrokken raken bij de film, die we ons leven noemen, dat het een pijnlijke werkelijkheid voor ons wordt. Door steeds het resultaat van ons handelen los te laten bevrijden wij ons van de pijn die veroorzaakt wordt door onze verwachtingen en raken we vervuld van vrede. De wereld kan ons niet meer raken, zoals een lotusblad nooit nat wordt, omdat het water er meteen vanaf rolt. We beseffen dat we de ziel (atman) zijn en leiden een gelukkig leven in de tempel van ons lichaam, wetende dat de natuur altijd door ons handelt.
De wijzen zien met gelijke blik hetzelfde Zelf in een wijze Brahmaan, in een koe, een olifant, een hond en een dolende.
Als we weten wie we zijn, verdwijnt de duisternis van onwetendheid en wordt het hogere Zelf geopenbaard in het licht van kennis. Zij die het Zelf hebben gerealiseerd, zien dat Zelf in alles en iedereen, zonder onderscheid te maken.
Die wijzen die het geluk in zichzelf ervaren, die vrij zijn van innerlijk conflict en geen dualiteit meer kennen, zetten zich onophoudelijk in voor het welzijn van al wat leeft en bereiken de gelukzaligheid van Brahman.
De wijzen beseffen dat niemand meer of minder is, hoe groot of klein ook. Zij raken niet in vervoering door vreugde noch lijden zij onder verdriet, omdat zij zich verheugen in de gelukzaligheid van het Zelf. Zij zijn niet afhankelijk van de zinnen om geluk te ervaren, daar zintuiglijk genot uiteindelijk slechts lijden veroorzaakt. We worden er wederom aan herinnerd dat verlangens en begeerten de belangrijkste oorzaak zijn van het lijden. In vers 27 biedt Krishna ons een doeltreffende methode om onze geest te concentreren en de zinnen te richten.
Als de kennis van het Zelf zich ontwikkelt, verdwijnt de onwetendheid zoals de nacht wijkt voor de opkomende zon.
Meer? Klik hier voor al onze Bhagavad Gita producten.